بابک گلستانی / میکسوفون
آدرس تلگرام: http://telegram.me/babakgolestani
استفاده از کمپرسور چند باند یکی از کاراترین تکنیک ها در پردازش صدا است، اما پیش از شروع به کار با آن، داشتن شناخت کافی نسبت به این نوع کمپرسور بسیار ضروری است، چراکه استفاده یِ نادرست از این ابزار قدرتمند به راحتی می تواند همه چیز را ویران کند.
اغلب کمپرسورهایی که ما در پردازش سیگنال ها استفاده می کنیم به اصطلاح یک باند یا Full Band هستند و این بدین معنی است که کمپرسورهای معمولی یا یک باند، همه ی فرکانس های موجود در سیگنال را تحت تاثیر قرار می دهند و این باعث می شود که ما گاهی به ناچار سری به کمپرسور چند باند بزنیم.
در مورد کارکرد کمپرسور و شیوه یِ استفاده از آن در بخش های دیگر سایت توضیح داده بودم. بنابراین از تکرار برخی جزییات پرهیز می کنم.
زمانی که برای کمپرس کردن یک Drum Kit از یک کمپرسور یک باند استفاده می کنید، به ندرت می توانید سیگنال را طوری کمپرس کنید که به طور مثال تنها Bass Drum یا Snare تحت تاثیر کمپرسور قرار گیرد. زیرا سیگنال با همه یِ فرکانس هایش در حال عبور از یک کمپرسور واحد است.
حال تصور کنید که وقتی کمپرسور یک باند را در باسِ میکسر (BUS) استفاده می کنید، چه اتفاقات ناگواری در انتظار کل میکس هستند، در انتظار میکسی که حاوی فرکانس هایی از همه دست است! در این صورت Level باس درام یا باس یا اسنیر و نظیر آن کمپرسور را وادار به نشان دادن واکنش می کند. و مسلما در اغلب مواقع این چیزی نیست که ما در پی آنیم. هرچند با استفاده از Attack طولانی تر می توان برای ترانزینت های سیگنال جواز عبور گرفت تا مشکل تا حدودی حل شود، اما کنترل پیک ها (peaks) کماکان دشوار است. البته گاهی تاثیر یک کمپرسور یک باند بر میکس همان چیزی است که ما بسته به شرایط نیاز داریم.
نحوه یِ کاکرد کمپرسور چندباند:
کمپرسور چندباند سیگنال را به وسیله یِ چند فیلتر به چند بخش (باند) از لحاظ فرکانس تقسیم می کند. معمولا برای هر باند کمپرسور مستقلی در نظر گرفته می شود تا بتوان باندهای مختلف را به صورت مستقل کمپرس کرد و به وسیله یِ چنین سیستمی به راحتی می توانیم کنترل کامل روی سیگنال داشته باشیم.
همانطور که در مباحث آموزشی در مورد phase shift و تاثیر اکوالایزر روی فاز توضیح دادم، اینجا هم لازم می دانم تاکید کنم که هرگونه فیلترینگ که در کمپرسور چند باند اتفاق می افتد می تواند ایجاد phase shif کند. بنابراین در استفاده از کمپرسور چند باند باید بسیار محتاط بود.
این که نقاط crossover فیلترها را در چه منطقه یِ فرکانسی تنظیم کنیم، کاملا بستگی به موسیقی و نیاز ما دارد. پس نمی توان الگویی مشخص برای آن تعیین کرد.
برای تاکید روی یک باند خاص می توان به راحتی Level را در آن باند بالا برد و میزان کمپرسیون را تشدید کرد. به طور مثال اگر می خواهید در میکس روی فرکانس های باس تاکید کنید تا انرژی بیشتری داشته باشند، باید با استفاده از ratio بالاتر و یا threshold پایین تر باند باس را بیشتر از باندهای دیگر کمپرس کنید و سپس Level را در باند افزایش دهید.
با استفاده از Make Up Gain برای جبران Gain Reduction یا GR پس از انجام عملیات کمپرسیون Level مربوط به یک باند بیشتر می شود، بدون آنکه Level را در پیک ها (Peaks) افزایش دهد.
استفاده از کمپرسور چند باند در مسترینگ می توان بسیاری از مشکلات را در میکس حل کند، چرا که همانطور که اشاره شد با استفاده از این سیستم می توان به راحتی باندهای مختلف را در سیگنال تحت کنترل قرار داد. اما در مورد پارامترهای Attack و Release باید به این نکته توجه کرد که استفاده از مقادیر "به شدت" متفاوت در این پارامترها در هر باند، باعث آسیب دیدن Attack طبیعی در ترانزینت های سیگنال می شود، زیرا بخشی از طیف فرکانسی سیگنال پیش یا پس از بخش دیگر وارد کمپرسور می شود و این حتی گاهی روی Timing در موسیقی هم تاثیر می گذارد.
آیا بهتر است کمپرسور را پس از اکوالایزر استفاده کنیم یا قبل از آن؟
البته نمی توان الگویی ثابت تعیین کرد، اما باید توجه داشته باشید که اگر فرکانس های خاصی از سیگنال پیش از کمپرسیون توسط اکوالایزر تقویت شوند، کمپرسیون به طور طبیعی روی همان فرکانس ها بیشتر تاثیر می گذارد. بنابراین فرکانسی که قرار بود تقویت شود، دوباره تعدیل می شود و ما را از هدف دور می کند. به نظر من بایستی اکوالایزر را "هم قبل" و "هم بعد" از کمپرسور استفاده کرد. ابتدا فرکانس های اضافی سیگنال را با اکوالایزر حذف کنید، سپس سیگنال را کمپرس کنید و پس از کمپرسور مجددا یک اکوالایزر نصب کنید و فرکانس های مورد نظر را در سیگنال تقویت کنید.
نکته: هر چقدر موسیقی شلوغ تر باشد، شما نیاز به Release سریع تری دارید تا Gain در کمپرسور پیش از آن که نت بعدی نواخته شود، سر جای خود بازگردد. اما فرکانس های پایین یا LF به زمان بیشتری نیاز دارند تا پس از GR به Level اصلی خود بازگردند. بنابراین بهتر است که زمان Release برای باس طولانی تر تنظیم شود (مثلا دوبرابر زمان Release در باند فرکانس ها میانی).
موفق باشید.
سوییس، ۲۰۱۰
Babak Golestani / www.mixofon.com